Het is een veel gestelde vraag aan onze internetredactie. Hoe komt het dat een nieuwe pan krom trekt en/of bol komt te staan? In dit artikel bespreken we de voornaamste oorzaken van het krom trekken van een pan

Gebruik op een andere warmtebron

Op internet lees je regelmatig het advies dat als je pannen éénmaal op gas hebt gebruikt, je ze niet meer op een andere warmtebron kunt gebruiken. Hoewel dit advies zeker niet altijd op gaat, zit er toch een kern van waarheid in. Koekenpannen en braadpannen kunnen bijvoorbeeld hol of bol gaan staan door het gebruik op gas. Hierdoor kan het voorkomen dat een inductiekookplaat niet aanslaat of de warmteoverdracht bij elektrisch / keramisch of halogeen niet optimaal is. Ook zorgt een kromme pan ervoor dat de pan niet stabiel op de kookplaat staat. Ons advies en ervaring? Er is een redelijke kans dat je pan na het wisselen van de ene warmtebron naar de andere krom trekt of bol komt te staan. Dat wil echter niet zeggen dat de pan niet meer bruikbaar is. Onze ervaring is dat de meeste kwalitatieve pannen gewoon prima blijven werken op een andere warmtebron.

Lees ook: Het beste pannenset

Kook niet op vol vermogen!

Een andere oorzaak van kromgetrokken pannen is dat ze op vol vermogen zijn opgewarmd of gebruikt. De grote hitte zorgt er voor dat de pan vervormt. Zeker als de kook- of koekenpan nog geen ingrediënten of water bevat, is de kans groot dat de bodem van de pan bol komt te staan. Warm een pan dus niet leeg op, op vol vermogen. Een pan die leeg op de warmtebron staat wordt namelijk ver boven de 300 graden. Gebruik je pannen daarom altijd op een laag tot middelhoog vuur (zelfs om water te koken). Een laag tot middelhoog vuur biedt de beste kookresultaten. Een hoog vuur kan je pannen beschadigen. Gebruik enkel een hoog vuur om vloeistoffen te laten in koken. Gebruik een middelhoog tot hoog vuur om te wokken, te roerbakken en te bakken. Gebruik een laag vuur om voedsel op te warmen, te laten sudderen of delicate sauzen te bereiden. Geduld is het sleutelwoord bij koken.

Lees ook: De beste koekenpan

Eerst afkoelen, dan afwassen

Dan zijn er nog temperatuurveranderingen die invloed hebben op het metaal. Hoewel niet elk materiaal hetzelfde reageert, kan het voorkomen dat een pan bij een extreme temperatuurverandering kromtrekt. Een voorbeeld hiervan is het in de voorgaande paragraaf genoemde plotselinge extreme hitte bij koken op vol vermogen. Maar ook warm naar koud speelt een rol. Als je een hete pan direct onder de koude kraan afspoelt is de kans groot dat het metaal hier op reageert en vervormt. Laat de pannen afkoelen voordat je ze afspoelt of afwast om te voorkomen dat ze krom trekken door de extreme temperatuurverandering. Vermijd extreme temperatuurveranderingen.

Nieuwe pannen zijn niet altijd volledig plat

Als de pan nieuw is en nog niet gebruikt, dan is de bodem redelijk vlak. En als dat niet zo is dan treedt er na het eerste gebruik altijd iets van vervorming op. In de meeste pannen zit overigens wel iets van bolling. Geheel vlak zijn er maar weinig. Er zit uiteraard een groot verschil in materiaal pan en de dikte daarvan. Aluminium heeft ook een andere uitzetting dan RVS. Plaatstalen pannen staan er om bekend dat ze niet heel erg stijf zijn en iets vervormen. Na verloop van tijd (zeker bij veel gebruik) kan de bodem van elke pan lichtjes krom trekken waardoor hij niet vlak op de kookplaat staat. Pannen met een dikke bodem, het liefst opgebouwd uit verschillende lagen (‘sandwichbodem’) hebben het minste last van kromtrekken.

Lees ook: oude pannen gebruiken op inductiekookplaat

Metaal reageert op temperatuurverandering

Pannen worden gemaakt van verschillende soorten metaal, denk hierbij aan gietijzer, rvs, aluminium en plaatstaal. Elke metaal reageert anders bij gebruik op een directe warmtebron als gas, elektrisch / keramisch of halogeen. De meeste pannen trekken bij gebruik een klein beetje krom. Zowel gietijzer, rvs, aluminium en plaatstaal hebben bijvoorbeeld de neiging om uit te zetten of juist te krimpen bij een temperatuurverandering. Bij het ene materiaal is dat effect sterke dan het andere, mede afhankelijk van de dikte, de gelaagdheid, de combinatie van verschillende metalen in de bodem van de pan en de mate waarin het metaal tijdens de productie bewerkt is.

3 Comments
  • Rob
    says:

    Vrasgje.

    Ik begin met n nieuwe Vogue triwall set. Mooi spul …

    Maarrrr.

    Manier van pan seasoning: op hoog vuur voorverwarmen en 5 min verhitten.

    Manier van kromtrekken voorkomen: op hoog vuur verhitten voorkomen.

    Eeeuuhhh. Dat is 180° tegengesteld en tegenstrijdug.
    Wat nu?

  • Paul
    says:

    Ik merk dat dit vooral bij de grotere maat pannen (26 – 28 cm) voorkomt. Kleinere pannen heb ik er minder last van. Ook materiaal maakt uit. Mijn plaatstalen pannen zijn wel iets krom getrokken (de buyer pannen), maar ze werken nog steeds prima. Vervangen is niet nodig.

  • Versl.
    says:

    Gelukkig heb je meestal nog wel garantie bij een nieuwe pan. In de garantie voorwaarde van pannen staat echter wel vaak het advies om ze niet zomaar op een andere warmtebron te gebruiken, zo slim zijn ze wel.

    Of ruilen voor een nieuw exemplaar zin heeft is overigens nog maar de vraag. Jullie schrijven het al, veel pannen zijn niet 100% plat bij aanschaf.

Geef een reactie