Is teflon verboden en/of giftig?

Het stikt van de (spook)verhalen op het internet over teflon pannen, maar kloppen deze verhalen eigenlijk wel. Twee verhalen die op veel blogs en andere websites te lezen zijn gaan over of teflon giftig is en of het verboden is.

Werking van teflon laag

Teflon is een coating van polytetrafluoretheen (ptfe) dat bestaat uit enkelvoudige verbindingen van koolstof-koolstof en koolstof-fluor. Om het zonder technische termen uit te leggen: eten gaat op natuurlijke (scheikundige) wijze de verbinding aan met het metaal van een pan waardoor het aanbakt. Door een teflonlaag aan te brengen kunnen de eiwitten uit eten niet meer direct reageren met het metaal en kunnen ze dus ook niet aanbakken. De werking van Teflon is niet alleen scheikundig te verklaren. Het lost ook een belangrijk fysiek probleem op van elke pan. Op microscopische niveau is de oppervlakte van zelfs de meest gladde metalen pan ruw, en zit het vol met putjes, barstjes en holtes. Wanneer daar Teflon overheen wordt aangebracht ontstaat een mooi glad oppervlak.

Lees ook: Is een teflon Teflon Anti-aanbaklaag slecht voor je gezondheid?

Is teflon verboden?

Op veel websites valt te lezen dat Teflon verboden is. Dat is niet helemaal juist. De oudere generatie Teflonpannen bevatte de stof perfluoroctaanzuur (PFOA), die met name werd gebruikt om Teflon coating goed aan het metaal te laten hechten. Deze plaklaag voor Teflon is vanaf 2015 verboden. Niet omdat aangetoond is dat deze laag schadelijk is voor mensen, maar vooral omdat bij het maken van de stof milieugevaarlijke stoffen vrijkomen. De laag die er voor zorgt dat teflon coating goed aan het metaal hecht is dus verboden en vervangen, Teflon zelf is niet verboden.

Is teflon giftig?

Daarnaast wordt er veel geschreven over de vermeende giftigheid van teflon. Vaak wordt daar de plaklaag PFOA bedoeld zoals beschreven hierboven. Teflon is echter bij normaal gebruik niet giftig. U kunt dus gewoon veilig koken met pannen met een teflonlaag. Wel moet je er op letten dat een pan niet te heet wordt. Wanneer teflon rond de 300 graden komt is het gevoeliger voor beschadigingen. Die hoge temperaturen bereik je eigenlijk alleen als je een lege pan op vol vuur zet of een gerecht lange tijd op hoog vuur laat bakken. Wanneer je – zoals de meeste mensen – de pan normaal gebruikt en op gematigd vuur bakt, kan er weinig gebeuren.

Voorkom ook het beschadigen van de laag. Het gevaar zit hem niet zozeer in het vrijkomen van stukjes teflon – daarvan is de schadelijkheid tot op heden niet aangetoond – maar ook omdat gerechten in een beschadigde pan sneller aanbranden. Net zoals de zwarte stukjes op de BBQ, is van aangerand eten bekend dat het bij veelvuldige inname kankerverwekkend kan zijn. En dat aanbakken kan ook in andere type pannen (plaatstaal, gietijzer, keramisch) gebeuren en is dan net zo schadelijk.

Lees ook: beste koekenpan

Alternatieven voor teflon: plaatstaal en gietijzer

Hoewel het dus zeker niet is aangetoond dat Teflon schadelijk is voor uw gezondheid, kunnen wij ons voorstellen dat u op zoek bent naar alternatieven. Alternatieven zijn te koop in stalen, gietijzeren en keramische pannen (zie onder). Deze materialen bevatten geen extra lagen, staan bekend om hun duurzaamheid en zijn niet overdreven duur. Plaatstaal en gietijzer vergen echter wel een iets andere kooktechniek dan u waarschijnlijk gewend bent. Ze hebben namelijk geen anti-aanbaklaag. Als de pannen echter een paar keer gebruikt zijn (ingebrand), u gewend bent aan de nieuwe manier van koken met deze pannen en iets meer boter/olie gebruikt, koken ze erg fijn. Wij vinden de plaatstalen pannen van debuyer en de gietijzeren pannen van Ronneby Bruk erg goed. Wij gebruiken deze pannen zelf voor het bakken van vlees en vis.

Lees ook: de beste koekenpan zonder anti-aanbaklaag

Keramische pannen

Hoewel we u als alternatief plaatstaal of gietijzer aanraden, kunt u ook voor keramische (thermolon) pannen kiezen. Deze hebben dezelfde gewenste anti-aanbak eigenschappen als teflon, zonder de mogelijk schadelijke stoffen. Ze zijn ook makkelijker in gebruik doordat ze niet snel aanbranden. Onze ervaring is wel dat ze net als teflon slijten en ook niet goed tegen hoge temperaturen kunnen. De laag zal na een tijdje gebruiken steeds minder goed zijn werk doen en gaan aanbranden. Je moet deze pannen dus om de zoveel jaar vervangen voor een nieuwe. De pannenserie van GreenPan is een goede keuze.

Slotopmerking

Eerlijkheid gebied ons wel te vermelden dat teflon tot nu toe nog ongeëvenaard is in veelzijdigheid en in het gemak waarmee u zonder moeite voorkomt dat eten aanbakt. Iedereen kan er met succes in koken. Voor wie het gemak van een anti-aanbakpan gewend is en dat zoekt bij pannen zonder zo’n laag komt bedrogen uit. Voor wie echter bereidt is om een andere kooktechniek aan te leren en iets meer vet te gebruiken zijn er alternatieven in staal (debruyer), gietijzer en keramisch (thermolon).